Tekstweergave van GA-1916_JB014_00136

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
voorstelling inden roman, voorzoover het de introductie van Markhold door Adelmund in het huis van Sünnebald betreft, geeft de chronologie van zijn werken. In het eerste werk, dat in Holland ontstond, of althans afgesloten werd, de HoochfDeutsche met de dateering 8 October 1642, komt Adelmund voor, terwijl Rosemund het eerst genoemd wordt inde Scala Heliconis, met de dateering 1 Mei 1643. Houdt men in het oog, hoe snel het gebeuren in Zesen’s leven door de poëtische bewerking er van pleegt te worden gevolgd, dan komt de geheele chronologische samenhang tusschen Hamburg—Amsterdam, Spraach=übung—Scala Heliconis, Heinrich Werner—Jan Jansz, Adelmund—Rosemund, Es geht rundüm—de verdere Londen—Parijs, Amsterdam—Utrecht, Roos—Lely, ineen helder licht. Hoe meer men zich met de Adriatische Rosemund bezighoudt, hoe meer, naar mijn meening, de historische betrouwbaarheid van het verhaal zal blijken. Ik wil dit dooreen laatste voorbeeld illustreeren. Onderzoekingen betrekking hebbende op Johann Jacob Christoph von Grimmelshausen en zijn kringen, brach* ten mij in aanraking met de vrij waardelooze poëzie van Johann Matthias Schneuber en Esaias Rumpler von Löwenhalt, leden van de Aufricbtige Tannen= gesellschaft te Straatsburg 1 . In het voorbericht voor het tweede deel van de Teutsc.be Gedichte van Schneuber, gedrukt bij Josias Stadel te Straatsburg in het jaar 1656 (Ex. o.a. inde Universiteitsbibliotheek te Göttingen) spreekt de schrijver over de orthographische principe’s van de oprichters der Tannem gesellschaft: „In dem jahr 1602 ist Melissus gestorben, und hat sich meines wissens, under allen denen die nachgehends sich der teutschen sprach und reimskunst bellissen, dises wercks (als zwar eyner schlechten doch gerechten und zur vollkommenen reynigkeit der Sprach nothwendigen sach) niemand angenommen, als die auffrichtige gesellschaft vonder Tannen, welche in dem jahr 1633 gepflanzet worden. Und ist nicht zu laugnen, dass Herr Jesaias Rompler der erste gewesen, der umm dise zeit vonder vorschwebenden gewonheyt zuschreiben abgesprungen, und eyne neüe, mit der alten rechten eygenschaft der sprach basser art auf die bahn zu bringen, sich understanden. Hij zet dan de motieven uiteen, waarom hij het gewenscht 1 De relatie s tusschen de Aufricbtige Tannengesellschaft en Grimmelshausen liggen natuurlijk buiten het bestek van dit opstel; belangstellenden verwijs ik naar mijn studie over de taal van Grimmelshausen inde Beitrage zur Gesch. d. Deutschen Spr. u. LU.. deel 40, p. 292 vlgg. 102