Tekstweergave van GA-1915_MB002_00079

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

AMSTELODAMUM Jahrbuch der Gesellschaft für bildende Kunst und vaterldndische AUertümer zu Emden (Bd. 18 Heft 2 (1914) 274). Het blijkt dat hij uit Amsterdam afkomstig en gehuwd was met een groningsch meisje Barber Chrissers. Met verschillende personen stond hij in relatie o.a. met Frans Volkertsz Coornhert uit Amsterdam, naar Emden gevlucht, waar hij notaris was in 1575 en met wien Jan Jansen als getuige fun - geert bij het verleiden vaneen testament van iemand uit Den Haag afkomstig. Deze Coorn - hert was de broeder van den bekenden Dirk Coornhert. In 1583 was Jan Jansen nog in leven te Emden. g October 1578 werd hem betaald ’t geen de stad Emden hem schuldig was voor de 8 gebrandschilderde glazen in het toen pas nieuwe stadhuis; waarschijnlijk bestaan die glazen nog als vulling van venster - openingen. J. W. E. UIT ARCHIEF EN BIBLIOTHEEK Fahrenheit. Inden vorigen jaargang p. 70, 75 werd vermeld, dat Fahrenheit een tijd lang instrumentmaker te Amsterdam was. Ineen brief d.d. Amsterdam 18 febr. 1723 aan den amsterdamschen medicus Willem van Ranouw geeft hij eenige beschouwingen over zijn barometers. Hij woonde toen Leid - schestraat hoek Keizersgracht. { Kabinet der natuurlijke historiën, VII {1722), 51 ; VI (1722) 393)- J- W. E. Het scheepje van Zeemanskoop. Verleden jaar is bericht dat het model van het fregat „Nederland” ruim twintig jaar geprijkt heeft op het dak van Zeemanshoop. Inde N. Rott. Crt. van 29 Sept. 1901 lees ik echter, dat „dezer dagen” het toenmalige scheepje, daar geplaatst bij den intocht van de Koning en Koningin op 21 April 1879, wegens ouderdom aan sloopershanden was overgegaan. Ik rectificeer daarmede de jaar - tallen t.a.p. door mij genoemd. J. W. E. LANGS DEN WEG Six’ Bruggetje. Onder de talrijke on - benoemde gezichten in en om Amsterdam van Rembrandts hand, die de scherpzinnig - heid van den heer F. Lugt aan het tegen - woordige geslacht heeft doen herkennen, bleek Six’ Bruggetje een ware verrassing. Topographisch-nauwkeurig heeft hij in deze vermaarde ets van Rembrandt van 1645, het landschap aangewezen als een gezicht in spiegelbeeld op Ouderkerk a/d Amstel, ge - nomen uit het noorden, ter plaatse ongeveer waar nu de brug ligt van den Middelpolder inden Amsteldijk. Herhaaldelijk is getracht om de amsterdamsche overlevering, die aan deze ets was verbonden, in velband te bren - gen met Hillegom, waar Six’ moeder Anna Weymer in 1642 eene buitenplaats had ge - kocht, de speurzin echter van den heer Lugt heeft aan deze bespiegelingen van ver - schillende schrijvers een verrassend einde gemaakt. Gersaint, wiens lijst van etsen van Rem - brandtin 1751 indruk is verschenen, die persoonlijk te Amsterdam bij de veiling der kunstwerken van Six in 1702 is tegenwoor - dig geweest, en de overlevering aldaar kan hebben gehoord, verhaalt omtrent den oor - sprong van deze ets ongeveer het navolgende : Rembrandt, die zeer bevriend was met Burgemeester Six, vergezelde dezen magi - straat dikwijls naar zijn buitenplaats. Op zekeren dag, toen de knecht kwam waar - schuwen, dat het middagmaal gereed stond, merkte men op, dat er geen mosterd was, waarop de knecht last kreeg, dien vlug in het naburige dorp te gaan halen. Rembrandt, die zelf levendig van inborst was en de lang - zaamheid van den knecht kende, wedde met zijn vriend Six, dat hij een plaatje zou etsen vóór de knecht zijn boodschap zou hebben verricht, waarop hij, toen de weddenschap was aangenomen, zonder verwijl het landschap etste, zooals zich dat voordeed, gezien uit de zaal, waar men vertoefde, en dat zooals nu blijkt een gezicht op Ouderkerk was. De ets was klaar vóór de terugkomst van den knecht, en Rembrandt won zijn weddenschap. Gersaint vermeldt niet binnen welk tijdsverloop de knecht was teruggekeerd, doch Bartsch, die in zijne uitgave van 1791 de overlevering opnieuw mededeelt, meent, dat de afwezigheid niet lang zal geduurd hebben, omdat de ets zoo vlot is gedaan, en de vlugge handigheid, waarmede de meester werkte, algemeen bekend was. Wij zullen ons evenals Bartsch met de strekking der anekdote, die het licht laat vallen op de vlugheid en handigheid waar - mede Rembrandt werkte, uitsluitend moeten vergenoegen. Immers Six was in 16(5, toen de ets ge - maakt werd, pas 27 jaren oud, woonde bij zijne moeder in, Kloveniersburgwal 103, en nog ongetrouwd, ■ — hij huwde eerst negen jaren later met de toen nog geen twintig - jarige Margaretha Tulp, en was nog lang geen Burgemeester; eerst in 1691 heeft hij die waardigheid bereikt. Hij hield zich om - streeks 1645 met zijn zijdeweverij, op den Overtoom, en ook met letterkundige studiën bezig, waarvan zijn treurspel Jason en Creusa in 1648 indruk verschenen, de vrucht is geweest. Hij was des zomers, dit is weer eene verrassing van den heer Lugt, op IJmond, een buitentje, dat hij in huur of eigendom had, gelegen aan den St. Anthonies of Diemerdijk, waar Rembrandt hem uit - teekende als nog jongen man, wellicht eene voorstudie voor het geëtst portret, dat Rem - brandtin 1647 van Six heeft gemaakt. Het zal met deze gegevens, die de heer Lugt ons bijna alle verschafte, zelfs aan dezen 71