Tekstweergave van GA-1915_MB002_00026
Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM
Niet
slechts
aan
den
Dam,
ook
op
andere
punten
is
inden
laatsten
tijd
aan
de
schoonheid
groote
schade
toegebracht.
Vooral
daar,
waar
veel
verkeer
is,
kunnen
wij
dit
waarnemen.
Ik
noemde
reeds
het
Koningsplein.
Daar
worden,
aan
de
westzijde,
de
huizen
hoe
langer
hoe
hooger
;
weldra
zullen
de
weinige
lage
huizen,
die
men
nu
nog
aan
de
oostzijde
ziet,
ook
door
meer
rentegevende
vervangen
worden,
en
dan
zal
het
plein
zijn
karakter
volkomen
kwijt
zijn
en
den
indruk
maken
vaneen
niet
breede
straat.
Reeds
werd
ook
het
huis
op
den
hoek
der
Leidschestraat,
dat
het
plein
aan
den
zuidkant
beheerscht,
ineen
kolos
veranderd,
die
de
reclame
vaneen
verzekerings
-
maatschappij
torscht.
En
aan
de
noordzijde,
aan
het
Singel,
zagen
wij
onlangs
en
hoog
gebouw
verrijzen,
dat
zijn
geerenden
zijgevel,
die
blijkbaar
wacht
op
de
re
-
clame,
op
brutale
wijze
naar
den
beschouwer
wendt.
Als
de
hoekhuizen
hier
ook
voor
een
hoog
gebouw
zullen
hebben
plaats
gemaakt
zal
zich
het
plein
nog
kleiner
voordoen
dan
thans.
Zoo
is
een
stadsgezicht
voorgoed
bedorven.
Doch
de
overheid,
die
dit
niet
heeft
kunnen
beletten,
had
wel
de
lichtreclames
inden
omtrek,
die
overdag
een
zoo
groote
ontsiering
geven,
kunnen
verbieden.
Moge
zij
het
alsnog
doen
!
Het
Leidscheplein
zal
aan
het
nageslacht
een
harde
noot
te
kraken
geven,
als
dit
het
raadsel
zal
moeten
oplossen,
hoe
ineen
tijdperk
van
nog
geen
twintig
jaar
drie
zoo
uiteenloopende
gebouwen
als
de
Stadsschouwburg,
het
American
Hotel
en
de
winkel
van
Hirsch
daar
konden
verrijzen,
om
van
het
Politiebureau
nog
maarte
zwijgen.
Vroeg
of
laat
zullen
de
hoekhuizen
aan
de
Leidschestraat
en
aan
de
Lijn
-
baansgracht
wel
door
moderne
gebouwen
vervangen
worden.
Dan
is
de
architec
-
tonische
cacophonie
volkomen.
Inmiddels
zorgt
de
eigenaar
vaneen
der
huizen
reeds
voor
andere
wanklanken,
daar
hij
niet
slechts
de
muren,
maar
ook
de
pannen
van
het
dak
aan
reclame-makers
heeft
afgestaan,
en,
daarmede
nog
niet
tevreden,
op
de
nok
een
lichtreclame
heeft
laten
plaatsen.
Een
geval
als
dit
bewijst
wel,
hoe
groot
te
Amsterdam
de
behoefte
aan
een
verordening
ter
beteugeling
van
reclame
is.
Vergelijk
ik
het
Amsterdam
uit
mijn
jeugd
met
dat
van
tegenwoordig,
dan
valt
die
vergelijking
niet
in
het
voordeel
van
het'heden
uit.
En
ik
vrees,
dat
wij
inde
naaste
toekomst
nog
niet
veel
verbetering
zullen
zien.
Wij
kunnen
geen
bouwkunst
uit
den
grond
stampen
;
zal
die
er
ooit
weder
komen,
dan
moet
zij
geleidelijk
groeien
op
een
bodem,
die
voor
haar
geschikt
is.
Onze
tijd
levert
helaas
zulk
een
grond
niet.
Maar
zou
het
niet
mogelijk
zijn,
althans
het
euvel
der
ontsiering
door
reclames
tegen
te
gaan?
Wat
in
vele
provincies
en
in
eenige
gemeenten
een
goede
uitkomst
heeft
gegeven,
zal
ook
te
Amsterdam
wel
gelukken.
Het
gemeenteraadslid,
dat
deze
koe
eens
flink
bij
de
horens
pakt,
kan
op
den
dank
van
tijdgenoot
en
nageslacht
rekenen.
A.
W.
Weissman.
UIT
BOEK
EN
TIJDSCHRIFT
Amsterdam
dooreen
vreemdeling
be
-
keken.
Karin
Michaelis-Stangeland
vertelt
inde
Vossische
Zeitung
van
i
December
j.l.
dat
zij
een
bezoek
aan
Amsterdam
heeft
ge
-
bracht,
maar
dat
zij
volstrekt
niet
meer
weet
hoe
de
stad
er
eigenlijk
uitziet.
Alle
herinne
-
ringen
zijn
uitgevaagd
door
het
verschrikke
-
lijke,
oorverdoovende
lawaai
,dat
er
heerschte,
waardoor
het
spreken
en
denken
onmogelijk
gemaakt
werd.
De
geheele
stad
geleek
één
reuzenhandharmonika,
waarop
tegelijkertijd
honderdzeventien
verschillende
melodieën
wer
-
den
gespeeld,
allemaal
in
verschillenden
toon
en
tempo.
Boven
de
huizen
deden
de
kerk
-
torens
hun
klokkenspel
hooren
en
inde
straten
speelden
alle
orkesten,
die
de
stad
bezat;
op
de
pleinen
en
de
hoeken
der
straten
draaiden
de
straatorgels,
waarbij
de
Amsterdammers
dansten;
kinderen
bliezen
op
fluiten,
trom
-
petten
en
ocarina’s;
blinde
bedelaars
be
-
speelden
valsche
violen
en
uit
de
open
ven
-
sters
klonk
pianomuziek
en
het
geschetter
van
gramophoons
en
phonografen.
En
dat
alles
ter
eere
van
~der
lieben,
süssen,
kleinen
Frau
Königin”.
Enorm
veel
wordt
er
op
dien
dag
in
Amster
-
dam
gedronken.
Alles
op
dé
gezondheid
der
jonge
Koningin.
Elke
burger
doet
een
schiet-
18