Tekstweergave van GA-1914_MB001_04003

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
AMSTELODAMUM te brengen naar de toenmalige Appelmarkt op den Nieuwe-Zijdsvoorburgwal. Het gedeelte van het terrein, dat men na het afbreken kon missen, zou worden verkocht, doch dit was blijkbaar te klein om door particulieren te worden betimmerd, althans de stad besloot het huis op den Dam, ten westen van den gesloopten paardenstal aan te koopen en af te breken, en op de aldus verkregen plek „nieuwe woningen te doen timmeren”. Voor / n.OOO deed de eigenaar Sijmen Barentz Bontebotter dit huis ten westen belend door het „Valckjen” aan de stadsregeermg over. Ook een huis „De Paerdestal”, toebehoorende aan Laurens Joosten Baeck, en dat nader aangeduid wordt als „gestaen hebbende inde Paerdestal”, werd voor ruim / 3900 aangekocht. Op deze plek werden nu van stadswege zeven huizen gebouwd, twee cian den Dam en vijf aan de toen ontstaande Beursstraat. Toen in 1720 de stadskas in slechten toestand was geraakt de fmancieele nood der Gemeente Amsterdam is dus niet nieuw, deze gedachte moge het tegenwoordig geslacht tot troost strekken ! —besloot de Raad o.m. ook het tiental huizen op den Dam en inde Beursstraat, dat in 1612 was gebouwd, te verkoopen. Op den hoek van de Beursstraat werd in onzen tijd gebouwd het groote sigaren - magazijn van Hajenius, „de Rijnstroom” genaamd. Hoog aan den gevel is de beeltenis van Jean Nicot te zien. De heer A. J. Nijman is de tegenwoordige eigenaar der zaak. Daarnaast volgt aan den Dam het koffiehuis van den heer E. A. ter Braake, en op den hoek van Dam en Krom-Elleboogsteeg staat het bekende loterij huis met zijn welbewaarden iBen eeuwschen gevel en sierlijk gesmeed-ijueren hek. De firma Crétier en Kramp, collectrice der staatsloterij, houdt hier kantoor, terwijl op het bovenhuis de Sociëteit Sans souci is gevestigd. Op gravures van omstreeks het midden der iSeeeuw is dit zelfde huis, in welks gevel een leeuw prijkt, reeds afgebeeld als loterij-kantoor en blijkens die oude platen verdrong het publiek zich toentertijd reeds met evenveel hartstocht op de stoep, wanneer de „briefjes” werden uitgegeven, als heden ten dage nog geschiedt. Men ziet het: de oude stad moge verdwijnen, maarde oude Adam blijft ! Op de plaats, tusschen Krom-Elleboogsteeg en Kalverstraat, waar nu het gebouw Zeemanshoop staat, met, op de platte daklijst, het model vaneen driemaster, vond men omstreeks 1540 een drietal huizen : „de Gouden Leeuw”, „de Engelsche Dog” en de Roode Leeuw” een herberg, waarnaar de belendende steeg de „Roode Leeuwensteeg” werd genoemd. Wij kennen haar als de Krom-Elleboogsteeg, en onze zestiende-eeuwsche voorvaderen noemden haar (blijkens de studie van dr. Bi een) ook soms „de cromme steghe”, terwijl zij nog vroeger als „VranckenNoirts-steghe” werd aangeduid, naar den bewoner van het hoekhuis. Voorbij het steegje sprongen de huizen naar de afbeelding welke Cornelis Anthoniszoon van den Dam de oude Plaetze inde. 16e eeuw aangeeft evenals thans nog, naar voren. Eerst kort geleden heeft het Gemeentebestuur de rooilijn van het blok-Hajenius gewijzigd. Zij zal, na de groote afbraak hier ter plaatse, worden teruggebracht tot aan de rooilijn van het tegenwoordige Zeemanshoop. De drie percèelen tusschen Kalverstraat en Krom-Elleboogsteeg waren in 1837 overgegaan in handen van de Sociëteit de Vriendschap, voor wier tekening, door den architect J. P. Hitchcock, een vereenigings-gebouw werd gesticht, dat tot dus - verre het eigendom was van de Sociëteit Zeemanshoop. Met het gebouw zal nu die sociëteit verdwijnen; het zeemans-collegie Zeemanshoop blijft echter voorloopig. Dit collegie werd in 1822 door eenige koopvaardij-kapiteins, reeders en kooplieden opgericht ten einde voor de kapiteins een plaats van samenkomst te hebben bij hun te dien tijde vooral langdurig verblijf aan den wal. Zetel van het collegie was aanvankelijk het gebouw aan de Prins-Hendrikkade, waarin nu eene Gemeentes school gevestigd is. Aan deze instelling verbond men een weldadig zeemansfonds 19