Tekstweergave van NL-ZtGAZ_Wb_18720323_002

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
Maandag 18 dezer was het de eerste verjaar- dag der Parijsche Commune, De Fransche Regee- ring had gevreesd voor oproerige demonstratiën en daarom eene aanzienlijke troepenmacht in de hoofdstad geconsigneerd. Eene nieuwe brigade politie-agenten was opgericht onder den naam Brigade de D Etranger, om het oog te houden op eventueel te verschijnen Engelschen en Ttalianen, die, volgens Zroeku , van alles de schuld heb- ben. Maar de voorzorgen zijn gebleken noodeloos te zijn geweest. Alles bleef rustig, Engeland, Naar aanleiding eener vraag van den heer Disraëli, heeft de heer G/adstone in het lagerhuis medegedeeld, dat het antwoord van den Amerikaanschen Minister van 27 Februari in den meest vriendschappelijken en hoffelijken toon is gesteld, maar dat de Amerikaansche Re- geering zich niet met de zienswijze van het Britsch Gouvernement vereenigt. De Regeering acht het wenschelijk, zelfs noodzakelijk ‚ dat stuk te beantwoorden, en dat antwoord zal nog deze week naar Amerika kunnen worden overgebracht. Wat betrof de openbaarmaking der stukken, zoo verzocht de heer Gladstone, dat het Huis in dit opzicht even geduldig zou wachten als het Ame- rikaansch Congres. Zoodra het zonder nadeel voor het openbaar belang zal kunnen geschieden, zal de correspondentie worden medegedeeld. De St. Patriek’s dag (17 Maart) is dit jaar in Zerland zonder wanordelijkheden voorbijgegaan. Te Dublin, Cork en Drogheda hadden tamelijk vreedzame demonstratiën plaats, ten gunste der gevangene fenians. Op Chislehurst 1s ’t Zaterdag fÎeest geweest. Louis Napoleon Jr. vierde zijn l6den geboorte- dag en ontwving 0. a. een geschenk van de kin- deren van Parijs.” De Protestantsche ijveraar Milliam Murphy is te Birmingham overleden, naar men zegt ten gevolge van hem voor eenigen tijijd bij het door hem houden van eene speech toegebrachte kwetsuren. Bij zijne ter aarde bestelling verge- zelde eene groote volksmenigte den stoet, doch niet met de beste bedoeling, sommigen wierpen zelfs met steenen waardoor eenige der rouwdra- genden werden gewond. Er hadden verscheidene arrestatiën plaats. Italië. Ter eere van wijlen Mazzini, heeft Zondag te Rome zonder stoornis eene demon- stratie plaats gebad. Op een triomfwagen. om- stuwd door de verschillende staatkundige veree- nigingen der hoofdstad, werd het borstbeeld van den grooten patriot naar het Capitool gebracht. Den geheelen weg langs waren de huizen met vlaggen en rouwfloers getooid, terwijl eene on- afzienbare menigte, ook al door het schoone we- der uitgelokt, den stoet vergezelde. Op vele andere plaatsen in ltalië moeten der- gelijke manifestatiën hebben plaats gehad. Men was niet overal zonder vrees dat de orde zou verstoord worden, Terwijl bijna geheel Rome op de been was om hulde te brengen aan Maszini’s nagedachtenis, heeft de Paus wederom eene deputatie ten gehoore ontvangen en bij die gelegenheid eene redevoe- ring gehouden, waarin hij o. a. zeide dat de vele blijken van genegenheid, die hij voortdurend ont- ving, voldoende aantoonde dat het Romeinsche volk aan hem gehecht was; dat het nieuwe Be- wind slechts slavernij bracht; dat de tegenwoor- dige maatschappij dienstbaar was aan de zonde en slechts de godsdienst haar zou kunnen red- den. „De Regeering — zeide de Paus ten slotte — wees echter die hulp af. Bidden wij dus dat God onze vijanden vernedere, opdat ze zich bekeere.”’ VERSCHILLEND NIEUWS. Zeist. Tot aanvulling van het in ons vorig num- mer voorkomend bericht, kunnen wij thans mede- deelen dat door wijlen jonkvrouwe van Ghesel, be- halve f 4000 aan de diakonie der Herv. gemeente alhier, vermaakt zijn f 1000 aan het Weeshuis, f 3000 aan de school der Hervormde gem. en f 500 aan de Herv. Kerk; f 1000 aan ieder der beide (en onze naar Breda vertwrokken) predikanten dier kerk; aan de gezelschaps-jufvouw een legaat van f 2000 en gedurende 5 jaren { 400 per jaar; de dienstbo- den, de tuinbaas en een arbeider die ruim 50 jaren ter plaatse werkzaam was, behalve legaten van f 100 tot { 200 en giften voor ieder jaar diensttijd van f 50 tot f 150, nog liijfrenten van f 3 tot f5 per week, terwijl aan ieder der overige arbeiders een legaat van f 100 werd toegekend, en aan nog andere ingezetenen onzer gemeente verrassende voorrechten ten deel vielen. i — Met ingenomenheid zullen onze lezers verne- men dat ons geacht gemeentebestuur eene som van f 300 (zie Raadsverslag) heeft beschikbaar gesteld ten einde op den eersten April aan alle schoolkinde- ren zoowel van de lagere bijzondere als openbare en bewaarscholen zoo hier als te Austerlits een blijden feestdag te bereiden. — Ook door den Raad der gemeente Driebergen en Riijsenburg is een adres van adhaesie opgezon- den aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal, om- trent de verplaatsing van het kantongerecht van Wijk bij Duurstede naar onze gemeente. — Leverde de ernstige ongesteldheid van den ook bij ons zoo gunstig bekenden heer baron van Boetse- laar van Dubbeldam allerwege veel zorg en on- gerustheid, — de tijding van een aanvankelijk ge- lukkig herstel zal niet minder overal waar men den hooggeachten lijder kent, met vreugde en danker- kentenis aan God vernomen worden. Ds, Knotnerus, vroeger pred. te Soesterberg , thans te Ylst, heeft het beroep naar Dordrecht aangenomen. Gisteren is het laatste nommer verschenen van het weekblad de Heraut, Van het Christelijk His- torisch Dagblad, dat ter vervanging van den Heraut zal uitkomen en dat den titel van „de Standaara” dragen zal, verschijnt het eerste nommer, gedateerd 1 April, op Vrijdag 29 dezer. No. 2 zal op Dinsdag avond 2 April het licht zien. Te Utrecht is voor het geven van schoolfeesten op 1 April, door den gemeenteraad aan Burgemees- ter en Wethouders een crediet toegestaan van f 1500. Eerstdaags zal de Raad over de vraag beslissen of dit crediet tot f 2500 zal worden uitgebreid. De werkinrichting voor blinden te Utrecht, die met 1 Mei a. s. verplaatst wordt naar de Neude, zal, ter bereiking van haar doel om de som van f 12.000 bijeen te brengen, ten einde het nieuwe huis in te richten voor winkel en werkplaats, rente- looze aandeelen verkrijgbaar stellen. Het is te ver- wachten , dat zij in de plaatsing dier aandeelen wel slagen zal, daar reeds verscheidene aandeelen geno- men zijn, ten bedrage van f 3200. Ook belangrijke giften — bijna twee duizend gulden — ziijn haar geworden. De instandhouding der inrichting mag zoo goed als verzekerd geacht worden. Bij de Brielsche hoofdcommissie is bericht inge- komen dat ook Z. K. H. Prins Alexauder, benevens de Ministers van Bosse en Jolles, de Commissaris des Konings in Zuid-Holland, de president der Tweede Kamer, de generaal Schönstedt, bevelhebber in de lste militaire afdeeling, Motley de feestviering te Brielle op 1 April hopen bij te wonen. De kerkeraad der Nederl. Herv. gemeente te Amsterdam heeft besloten, den gedenkdag der in- neming van den Briel op 1 April e. k. kerkelijk te vieren. Vermits aldaar op dien dag, zijnde Paasch- Maandag, na 142 ure eene feestelijke optocht zal gehouden worden, is tevens besloten den morgen- dienst, in plaats van gelijk gewoonlijk ten 10 ure, ten 9 ure te doen aanvangen en, in plaats van de namiddagbeurten, vroegbeurten ten 7 ure te doen plaats vinden. Ds. Kempf, pred. biij de Chr. Gereformeerde gemeente te Maassluis, heeft het denkbeeld aange- geven, om, met het oog op bhetgeen vóor 300 jaren gebeurde, in den Briel een Geuzenkerk te doen verrijzen. Dit denkbeeld vindt nog al bijval; in de Chr. gereformeerde kerken zal ter bereiking van het doel worden gecollecteerd en reeds zijn onderscheidene giften ingekomen. Men hoopt op 4 April den eersten steen van de Geuzenkerk nog te kunnen leggen. In het weeshuis te Briel, waarvoor de heer Bern- hardi te Utrecht zich bijzonder beijverd, hoopt men, wanneer het inkomen van giften nog eenigen tijd mag aanhouden, reeds dit jaar weezen op te nemen. Het goede denkbeeld, om door loonsverhooging den 1 April voor de werklieden tot een feest te ma- ken — het eerst, naar de Werkmansvriend ver- meent, geopperd door een werkman uit den Briel — vindt hier en daar weerklank. In verscheidene steden en dorpen bestaat het plan om het loon der werk- lieden, te beginnen Van af dien dag, te verhoogen. In een aantal gemeenten heeft eene loonsverhooging nu reeds plaats gehad. In No. 3 der Nederlandsche Gedachten zegt de heer Groen van Prinsterer omtrent de feestviering van April, dat er eene deelneming is aan het alge- meen geworden feest, welke hem niet ongeoorloofd voorkomt, namelijk: mede-bekostiging van muziek , vlag en lichtglans, van alles, wat noch godsdienstige, noch politieke, noch ‘historische kleur heeft. De ge- dachten zijn tolvrij, en ieder legt in het neutrale voorwerp de zinnebeeldige kleur; die hem bevalt. Maar onmogelijk zou het hem zijn , plechtige samen- en de geschiedschrijver. komsten bij te wonen , waarbij door het stelselmatige terzij stellen van de religie-kwestie, het feit der feiten, de geschiedenis bedorven en het voorgeslacht ontkend wordt. Ten gevolge van een bij de commissie ter rege- ling der Heiligerlee-feesten ingekomen bericht, zal vermoedelijk ook H. M. de Koningin worden uitge- noodigd, om de onthulling van het monument met hare tegenwoordigheid te vereeren. Het voormalig Augustijner klooster te Erfurt , in hetwelk Luther den 17den Aug. 1505, in den ouderdom van ruim 21 jaren, als bedelmonnik werd opgenomen en waarin thans het weeshuis der Evan- gelische gemeente gevestigd was, ís Donderdag 14 dezer een prooi der vlammen geworden. Alle pogin- gen om de cel te redden, die door Luther bewoond en ter zijner gedachtenis onveranderd in stand was gehouden , waren vruchteloos. Juist in dat gedeelte van het gebouw woedde de brand zoo hevig , dat het zelfs onmogelijk was de cel te bereiken. De bijbel met Luther’s kantteekeningen, de aanwezige hand- schriften van onderscheidene mannen uit het tijdperk der Hervorming, het vreemdelingenboek met de handteekeningen van vorstelijke personen, geleerde en andere vermaarde personen van vroegere en lateren tijd, — alles is door het vuur vernield. Alleen de vier muren van het gebouw zijn overgebleven. In den nacht van 19 op 20 dezer is te Dussel- dorf een groot gedeelte van de schilder-academie afgebrand, verscheidene kostbare kunststukken zijn vernield, INGEZONDEN. (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.) Godsdienstig-nationale beteekenis der gedachtenisviering op 1 April 1872 in het lcht der historie. Nu wederom pogingen aangewend zijn en worden, om, gelijk de oud-katholieke pastoor H. van Vlooten te ’s Gravenhage zegt, door eene Spaansche en ul- tramontaansche, d i. onnederlandsche voorstelling der geschiedenis het kleiner deel der bevolking te bezielen met vijandschap tegen het grooter deel, terwijl anderen uit ziekelijke toegevendheid aan an- dersdenkenden of wel door stout liberalisme gedre- ven, de gebeurtenis van 1 April 1572 met ’t geen daaraan voorafging of daarop volgde, slechts van ééne zijde, namelijk, de staatkundige, beschouwen, nu is het onze onvermijdelijke plicht, als het nakroost, dat nog niet geheel verbasterd is van het manmoedig voorgeslacht, om voor de eer onzer Vaderen op te komen en hunne daden met een enkel woord in het licht der historische waarheid te plaatsen. Ik beroep mij daartoe op Groen van Prinsterer, Motley en van Lemnep. De eerste zegt in zijn handboek der geschiedenis van het Vaderland, bl. 88, enz.: »Op veertigjarig martelaarschap volgt tachtigjarige krijg. Merk wel op, lezer! dat de toestand der Ne- derlandsche gewesten onder Karel den Vde, ook bij stoffelijke welvaart, ten opzichte van godsdienst- en gewetensvrijheid, alles behalve begeerlijk was, ten minste in het oog derzulken, die daarop prijs stellen ' als de dierbaarste kleinoodiën. Reeds in 1523 werden te Brussel twee monniken verbrand, omdat zij Christus als algenoegzamen Heiland beleden ; in 1525 werd Jan de Bakker te ’s Hage om ziijn geloof op den brandstapel gebracht; in 1529 werden, volgens een nieuw placaat, de ketters gedood, de mans door het zwaard, de vrouwen door ze levend te begraven; zoo werd in 1531 een gansch huisgezin, man, vrouw, twee schoonzonen ‘en twee dochters verbrand, roe- pende den naam des Zaligmakers tot hun jongsten snik aan. Naar het openlijk getuigenis van den Prins van Oranje, in 1568, zijn door placaten over de 50.000 personen deerlijk ter dood gebracht.” Vervolgens zegt genoemde geschiedschrijver : »Vervolging om der godsdienstwille en het veld- winnen der Reformatie geven weldra aan den strijd een Protestantsch karakter, zoodat gewetensvrijheid hoofdbeginsel en de krijg religie-krijg wordt.”’ Let wél op deze woorden. »Aanvankelijk echter had de algemeene weerstand vooral de handhaving van ’s lands onafhankelijkheid en vrijheden ten doel. Afkeer van vreemde overheersching behoort onder de voornaamste oorzaken van den opstand. Het verzet had in het begin geenszins afzwering des Konings van Spanje ten doel. De Hervormden, kern van den wederstand, gaven weldra leiding en toon; voor hen geen vrede, zoo lang het ééne noodige werd ontzegd. — Door den strijd om vrije belijdenis der Gereformeerde Kerk, is de Staat der Vereenigde Nederlanden gevormd ” Ziedaar in enkele trekken wat Groen van Prinsterer hieromtrent verklaart, of wil men liever de uit- spraak van Motley hooren, men verneme dan wat hij zegt omtrent de volksvergaderingen en hage- preeken in 1566: »Dit was de eerste groote popu- laire phaze van den Nederlandschen opstand.” Zoo