Tekstweergave van NL-BleSAVPR_VPOG_1868-05-24_001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
1868 Nv & VAN 24 M|fe4 -.- VS ;. I Hoofd-Aqent van Overf lakkee en Goedereede , D . HOUTKAMP fe DirMand . Van Heïïevoetsluis E ft . VAN STEEDEN . . J . HOFSTEDE . BRIELLE , Wijk 1 , N °. 51 . Uitgevei ' BUITENLAND . Und rubig nnd sicher , auf frjedlichen Wegen , Entwickelt sich Deutschland von innen heraus . Zoo antwoordde de kleppermsi op Heine's vragen en met bijtend sarcasme wordt het antwoord toegelicht . Leefde de dichter nog , hoogst waarschijnlük zou hem de heerschappij van Pruisen in het herleefde Vaderland een doorn in't oog zijn , doch de bovenstaande regels zouden nu in gemoede uit zijne pen kunnen vloeien . — Het Tol - parlement van politieke velleïteiten teruggekeerd , stelt de te heffen rechten vast ; met groote meerderheid heeft het geweigerd de petroleum te belasten . Van alle zijden worden handels -, post - en telegraafverdragen gesloten . Ook met Nederland zijn onderhandelingen geopend en een Neder - landsen ambtenaar is daartoe naar Berlijn vertrokken . Maar niet uitsluitend op materieel gebied is Duitschland werkzaam , het heeft eene expeditie georganiseerd naar den Noord-pool ten dienste der wetenschap . De Koning van Pruisen heeft hieraan een mttden steun gegeven . De een - heid van het nieuwe Pruisen wordt zooveel mogelijk be - vorderd . De van hoogverraad beschuldigde Hannovera - nen hebben te recht gestaan . De uitgewekenen hebben ver - gunning verkregen om naar hun land terug te keeren en maken daarvan gretig gebruik . Zij zijn het omdolen moede in vreemde landen , waar men hen om goede redenen lie - ver ziet gaan dan komen . Het gastvrije België is steeds het natuurlijk toevluchts - oord van staatkundige bannelingen . Zoodra evenwel die vreemdelingen gevaarlijk worden , is België aan zich zelf en aan de bevriende Kijken verplicht hun het verblijf op te zeggen . Zoo herinneren wij ons de uitzetting van Ro - geard , den berijmer van Pauvre France ; den generaal Prim , wiens kansen nu weer goed beginnen te staan na Narvaez ' dood ; enz . De daartoe strekkende wet is weder voor eenjaar verlengd . Het staatkundige schouwspel van eene parlementaire meerderheid , welke eene zaak wil , en een Ministerie , dat haar niet wil en zijn voornemen heeft te kennen ge - geven om ter gelegener tijd het Parlement te ontbinden , heeft steeds in Engeland voortgang . De zaak in kwestie , afschaffing der Iersche Staatskerk , is in beginsel aange - nomen , en Gladstone heeft voorgesteld nu reeds alle be - noemingen in die kerk te schorsen . Eene motie van wan - trouwen tegen het Ministerie is ingetrokken . Daarente -? gen heeftr het twee nederlagen geleden bij de behande - ling der gewijzigde Schotsche kieswet , zoodat het , of - schoon willende blijven , toch eenig uitstel heeft gevraagd om te kunnen beraadslagen . De onlangs gebleken ge - hechtheid der Ieren aan het Koninklijk huis heeft aan - leiding gegeven tot een wetsvoorstel , waarbij een jaar - lijksch verblijf voor de Koningin in Ierland werd vastge - steld . De voorsteller heeft echter dezen vriendelijken aan - drang bij nader inzien laten varen . De Prins van Wales heeft te Leeds eene tentoonstelling van kunst en nijver - beid geopend . Het groote nut dezer nijverheids-feesten behoeft zelfs geene vermelding . De jongste Internatio - nale tentoonstelling heeft bijv . bewezen , dat de opvoe - ding van de Britsche werklieden op lange na niet was op dezelfde hoogte als in Frankrijk en vooral in Prui - sen . De Regeering zal zich zonder twijfel deze zaak aantrekken ; doch in afwachting heeft een industrieel , de heer Whitworth van Manchester , eene som van 100000 pond sterling , zegge 12 tonnen gouds , afgezonderd voor onderwijs in de mechanische wetenschappen . Het is een waar ' feest van tijd tot tijd dergelijke feiten te aanschou - wen . De adeldom der menschheid spreekt daaruit sterker , dan uit de fijnst gesponnen onderhandeling , het hoogst geprezen beleid . De Voorzitter der Vereenigde Staten heeft weinig blij - ken gegeven van ernstig aangedaan te zijn door het te - gen hem gevoerde geding . Rustig en zelfs een weinig uitdagend is hij zijn weg gegaan , en de uitkomst geeft hem in zoover gelijk , dat de meerderheid van f der Senaatsleden , benoodigd om den Voorzitter te veroor - deelen , niet is verkregen . Wat het begrijpelijkst is van het geding , is dat zich nog niemand heeft aangemeld voor de premie , welke uitgeloofd is aan dengene , die alle daarop betrekking hebbende stukken zou gelezen hebben . De herstelling der Unie vordert gestadig ; er zijn weder vier der Zuidelijke Staten in opgenomen . In de Fransche kamer ging de strijd omtrent de handels - vrijheid voort . Van de statistiek werd het gewone misbruik gemaakt ; iedereen bewees daarmede wat hij wilde bewijzen . Het heeft niet ontbroken aan opene en bedekte aanvallen te - gen het persoonlijk gouvernement van den Keizer . De Regeering heeft zich dapper in de bres gesteld voor het bedreigde tractaat met Engeland — dat zij beweerden te zullen vasthouden tot het laatst . Men heeft het betreurd , dat de Regeering niet in alles even vrijzinnig denkt als op Zelfs . Monseigneur Dupanloup roept mede handelsgebied . Verschijnt Zaterdag Namiddag . - 1.00 . Abonnementsprijs per kwartaal „ „ n franco per post . Bij dit nommer behoort een bijvoegsel , bevat - tende de rede van den Heer Hein . Gemeente belangen . II . Laat ons dan nu terstond overgaan tot de beschouwing van het adres der 4 heeren uit den Gemeenteraad . Zij schrijven aan den raad aldus : « In de eerste plaats doen zij opmerken , dat het bestaan der . inwoners door een bijna volslagen gemis aan handel ; en nijver - . heid tot de vruchten beperkt is , die de aanwezigheid van een « talrijk ambtenaren personeel oplevert . Maar is die wijze van « bestaan reeds op zich zelve eene exceptiopeele en kunstmatige , « nog minder mag men er hier voor de toekomst op bouwen , waar«het voortbestaan van Rechterlijke macht en Loodswezen , zij het » dan ook niet in het . allereerst verschiet , hoogst onzeker is ; en » dat bij het tot stand komen der doorgraving van den hoek » van Holland , het garnizoen tot een detachement van geringe « sterkte zal dalen ." . ; " Volkomen juist gedacht , wij hebben er niets tegen te zeggen . Het feit bestaat , gelijk het daar geconstateerd is . Maar nu rijst de vraag , is de afwending van zulk eene dreigende ramp onmo - gelijk ? Moet , wanneer de rechtbank hier wordt opgeheven , wanneer het kanaal door den Hoek van Holland tot stand komt , Brielle het lot treffen van het stedeke Het best zouden , ons bedunkens , kalkovens hier gelukken . Brielle ligt zeer kort bij de schelpenplaat , en men wint dus reeds dadelijk de transportkosten der schelpen , die thans in groote getale van hier naar het binnenland moeten wor - den vervoerd . De waterweg om de kalk te vervoeren is ins - gelijks uitstekend , zoodat wij geen enkel bezwaar tegen dezen tak'van industrie zien , dan dat Brielle eene vesting is . Nu heeft men dus te doen met een « verboden kring ", en hoogst - waarschijnlijk zal men zich in eene correspondentie met het De - partement van Oorlog moeten begeven om terrein voor de ovens en verdere gebouwen te verkrijgen . Maar wij gelooven niet , dat dit bezwaar onoverkomelijk ' is . Wij willen hopen , dat , al wordt door de kalkovens de ' vesting Ërielle een klein weinigje minder onneembaar , het Departement van Oorlog zich zal la - ten verbidden . Aan Brielle is reeds zooveel ontnomen en ' het wordt nog door zooveel van dien aard bedreigd , dat men de billijkheid van een verzoek zal inzien , strekkende om de stad zoo mogelijk voor een totalen ondergang te behoeden . In ieder geval het i's te vragen ; men bedenke , dat , waar er ongetwijfeld veel bezwaren te overwinnen zijn , het feit desniettemin waar is , door de heeren voorstellers van den Brielschen gemeen - teraad gesteld , namelijk dat bronnen van bestaan , die de stad nog heeft , spoedig kunnen opdrogen . Het adres vervolgt : « Ten tweede deelt deze gemeente , met meer anderen in ons « vaderland het lot , een drukkend offer aan voormalige groot - sheid te moeten brengen . Staat de uitgebreidheid in geen ver - shouding tot het getal inwoners , het onderhoud der straten « maakt die önevenredïgheid dan ook voelbaar . Die onevenre - « digheid komt nog sterker uit bij de havens met hare kaden « en bruggen , waar de afgeworpen voordeden in geene de minste ^ proportie staan tot de kosten die deze vorderen ". Wederom volkomen juist . Ziehier een groot kwaad , dat vele huishoudens zoo van particulieren als van gemeenten , ja'zelfs van staten ongelukkig heeft gemaakt . Het is een kanker , die steeds voortwoekert en met geheelen ondergang eindigt . Ge - lukkig echter is er een middel . Men moet zulk een kwaad on - der de oogen durven zien , en geene - valsche schaamte hebben . Men hebbe niet te vragen , wie was ik , maar wie ben ik . Wat zijn interest niet opbrengt ' t zij in geld , ' t zij in nut voorden burger ., moet óf geamoveerd ót zóó eenvoudig worden ingericht , dat het niet meer schadelijk is . En is het noodig met oude traditiën te breken , is het noodig zijn huishouden te . bekrim - pen , dan zegge men niet « wat zal de wereld er van zeggen ?" maar men vrage alleen , « zet ik zoodoende de tering naar de nering ?" Moet de oude stad Brielle het huishouden van een dorp krijgen , het zij zoo ; wellicht wordt zij anders later nog minder dan een dorp ,' of moet zij vervallen tot een staat van kennelijk onvermogen . In ons volgend nommer hopen wij de drie laatste punten te bespreken waarop de voorstellers wezen , namelijk : het toene - men der armoede , het afschaffen der verbruiksbelastingen , en de scholen . Prijs der Advertentien : van 1—6 regels 60 Cents . elke regel meer 10 cent , behalve dör cent zegelregt . Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend . om vrijheid : van hooger onderwijs . Toch mogen de Li - beralen zich wel eens bedenken voor dat zij een bondge - nootschap sluiten met dezen medestrijder ; wij Nederlan - ders kennen het zoet gekweel van de anti-revolutionairen in schoolzaken . De Keizer jan Oostenrijk heeft de drie wetten , welke in strijd zijn met het Roniemsche concordaat , bekrachtigd . Oostenrijk heeft dus inderdaad den domper opgelicht . Het concordaat is nog slechts papier , of hoogstens perkament . De heer von Meijsenburg vertrekt naar R > me om den Paus in die wijziging te doen genoegen nemen . Zelfs de Paus geeft wel eens toe , wanneer het non possumus geen dadelijk voordeel oplevert . Zijne Heiligheid heeft niet grooten luister twee door dames geschonken vaandels aan zijne troepen overgereikt , met de verklaring dat hij , als Ko - ning , op hen vertrouwde als de verdedigers zijner rechten . ' 1 e Londen zijn berichten ontvangen dat eene hevige vulkanische uitbarsting groote verwoestingen heeft aan - gerigt op een der Sandwich-eilanden . BINNENLAND . Brielle , 23 Mei . Wij kunnen beginnen gelijk de vorige week , met den uitroep : noch geen Ministerie . De heer van Reenen die met warme vaderlandsliefde bezield , de ondankbare taak van een nieuw ministerie zamen te stellen had op zich genomen , heeft , na met vurigen ijver het vervullen zijner taak te hebben nagejaagd , zijn mandaat in handen des Konings moeten terug brengen . Men heeft veel verhaald van tegenwerking die deze staatsman van het nog levend ministerie heeft ondervonden , voornamelijk door het woord dat da heer Heemskerk in de Eerste Kamer der Staten - Generaal over de crisis heeft gesproken . Wij moeten er toe komen dit te betwijfelen , omdat wij het verband tusschen die twee zaken niet begrijpen . Hoe dit echter zij , het is een feit , en een zeer betreurenswaardig feit , dat de heer van Reenen zijne taak heeft moeten opge - ven . Hij , de algemeen geachte staatsman , bij alle par - tijen evenzeer gezien , ware zeker de uitnemendste per - soon geweest , om de nog hevig gistende gemoederen tot bedaren te brengen . Zal de heer Mackay dit kunnen ? ' t Is zeker waar f dat ook hij een zeer geacht en gerespecteerd staatsman is . Maar .... hij is een anti-revolutionair , en dit is reeds genoeg gezegd om te vreezen , dat de gisting eer zal vermeerderen dan verminderen . Blijft hij toch zijne antecedenten getrouw , dan kan men van hem een minis - terie verwachten waarin Gef ken , van Loon , welligt Saaijmans Vader en van Wassenaar van Catwijek , niet onmogelijk ook Koorders zitting zullen nemen . Dan kan men ook voorstellen tot radicale wijziging der onderwijs - wet , of verandering der Grondwet voorzien . En dan komt de godsdienst weer in het spel , die edele aandoening van ' s menschen gemoed , die helaas zoo dikwijls oorzaak is geweest van een onedelen strijd . Of wel , zal de heer Mackaij doen als van der Brug - ghen en als laatstelijk graaf van Zuijlen . Zal hij belijden wat van Zuijlen aan Keuchenius beleed , dat de anti - revo-lutionaire beginselen geene regeenngsbeginselen kunnen zijn , dan zouden wij bij slot van rekening een zelfde mi - nisterie krijgen , als hetwelk nu op het aftreden staat , waar - aan men misschien geen gebrek aan constitutionelen zin kan verwijten , maar dat toch evenzeer de kiemen der ontbinding ( niet van de kamer maar van zich zelf ) met zich medebrengt bij zijn optreden . Dan laat ons wachten , en zien met welke mannen de heer Mackay den strijd aanvaardt . Laat ons thans het oog afwenden van de politieke twisten die bestaan of noch ko - men zullen , en laat ons een oogenblik stilstaan bij het heu - gelijk feest van heden , den gedenkdag van Heiligerlee . Wij verplaatsen ons in gedachten op het slagveld , waar duizen - den bijeen zijn , om de woorden van Jonckbloed en Beets op te vangen , die de tolken zullen zijn van het Nationaal fees - telijk gevoel dat iederen rechtgeaarden Nederlander heden doortrilt . Broeders van den grooten Zwijger , edele telgen uit het doorluchtig huis van Oranje Nassau , wij gedenken uwe roemrijke daden met Nationalen trots . Wij zullen too - nen , wanneer ooit zich onverhoopt daartoe de gelegenheid mocht voordoen , dat nog steeds het Neerlandsch bloed door onze aderen vloeit , dat wij pal staan tegenover vreemde overheersching en dwingelandij ! Konden wij hiermee besluiten ! Maar bij den feest - toon moeten wij lucht geven aan eene droeve klagt . Wij moeten treuren over dierbare afgestorvenen , mannen aan het vaderland in de kracht huns levens ontvallen . Voor - leden zaterdag overleed plotseling onze verdienstelijke landgenoot Mr . O . van Rees , en woensdag jl . stierf even plotseling de heer G . H . Betz , oud minister van finan - ciën . Het leven van den eerste kenmerkte zich noch niet door zooveel verguizing en belastering als dat de laatsten , maar het vaderland hoopte en verwachtte nos